PIKNIK NAUKOWY - 2008

czwartek, 22 marca 2012

POLSKA - KRÓLESTWO BOCIANÓW

Widziałeś bociana? Nie może być lepszego dowodu na przyjście wiosny! Biały ptak na czerwonych nogach i z charakterystycznym czerwonym dziobem od setek lat jest zwiastunem wyczekiwanej przez wszystkich ciepłej pory roku. Jego widok niesie też ze sobą szczęście i dobrą wróżbę. Przed wiekami zranienie ptaka było surowo karane, a za jego zabicie groziła śmierć.
Zdarza się, że niektórzy, widzący bociana z bliska po raz pierwszy, są zaskoczeni jego niewielkimi rozmiarami. Rzeczywiście, bocian biały jest dość drobny - osiąga zaledwie 1 metr wysokości, natomiast rozpiętość skrzydeł to ok. 2 m. Jest też dość lekki - ciężar dorosłego ptaka waha się od 2,7 do 4,5 kg. Ptak odżywia się drobnymi bezkręgowcami, rybami, płazami, małymi gadami oraz gryzoniami (jak myszy, norki, krety, szczury). Nie gardzi też młodymi zającami, piżmakami czy pisklętami ptaków gniazdujących na ziemi.
Arystoteles, żyjący w latach 384-322 p.n.e. grecki filozof i ceniony przyrodnik, uważał, że znikające gdzieś jesienią bociany zapadają w sen zimowy. Dziś wiemy, że tak nie jest. Ptaki spędzają zimę w Afryce, skąd wczesną wiosną wracają do swych europejskich gniazd, by odbyć lęgi. Drogę długości ok. 8 tys. kilometrów przebywają w ciągu czterech miesięcy, pokonując dziennie maksymalnie 200 kilometrów. Lecą głównie w dzień, z przerwami na znalezienie jedzenia.
W Europie bocian biały upodobał sobie kilka rejonów. Jest obecny na terenach Europy Środkowej i Europy Wschodniej, na Półwyspie Iberyjskim i Bałkańskim. Pojawia się głównie na nizinach.
                                                 

W naszym kraju najwięcej tych ptaków jest na obszarach północno-wschodnich i wschodnich. Możemy przy tym poczuć dumę, bowiem bocian szczerze nas pokochał. Według statystyk - co czwarty bocian na świecie jest Polakiem. Ptaków jest u nas dwa razy więcej niż w Hiszpanii i około dziesięć razy więcej niż w Niemczech. Co sprawia, że ptaki kochają nasze tereny?
Odpowiedzialne jest za to głównie rolnictwo. W Europie Zachodniej używa się dużo nawozów, co przez ostatnie lata sprawiło, że jest tam mało płazów i bezkręgowców, stanowiących podstawę jadłospisu bocianów.
Przez lata bocian nauczył się żyć w zgodzie z człowiekiem. Często osiedla się w środku wsi lub nawet w małych miastach.


Gniazda bociany budują wysoko i zwykle w miejscach odsłoniętych. Dbają, by mieć dobrą możliwość przylotu i odlotu. Ich okrągłe domy znajdziemy na kominach, transformatorach, starych fundamentach, na słupach linii wysokiego napięcia. Na Półwyspie Iberyjskim, gdzie nie ma zbyt wielu drzew, bociany zakładają gniazda nawet na skałach. Bocian jest wierny przyzwyczajeniom – jeśli to tylko możliwe, zawsze wraca do swojego gniazda. Jeśli go nie odnajdzie, szuka miejsca w okolicy ostatniego gniazdowania, zwykle w promieniu 50 km od miejsca urodzenia. Jeśli bocian zmuszony jest budować nowy dom, chętnie korzysta z pomocy człowieka – zakłada nowe gniazdo na platformach przymocowanych na szczytach słupów energetycznych, na kołach od wozu czy na podstawach zbitych z desek i przymocowanych na szczycie dachu lub wysokim drzewie. Budowa nowego domu zwykle zajmuje mu kilka dni. Przylot na lęgowiska w naszym kraju odbywa się zazwyczaj od połowy marca do połowy maja. Samica przylatuje kilka dni po swoim partnerze, osiedlając się w gotowym gnieździe. Znosi 3 - 6 jaj w dwudniowych odstępach. Przy wysiadywaniu w dzień ptaki zmieniają się, ale w nocy siedzi tylko samica. Po ok. miesiącu wykluwają się pisklęta. Maluchy pozostają w gnieździe, pod opieką rodziców, ok. 60 dni. W ostatnim tygodniu pobytu decydują się na próbne loty. Pełną samodzielność uzyskują już po 70 dniach. W tym czasie gotowe są już na wylot do Afryki.
 
 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz