CZY TO JUŻ KONIEC ?

1 maja dobiega końca konkurs "NAJLEPSZY BLOG PISANY PRZEZ MŁODEGO NAUKOWCA". Szczerze mówiąc, to trochę mi żal, że to już koniec. Przyzwyczaiłem się do, prawie codziennego, pisania. Z ogromną ciekawością zaglądałem na blogi innych uczestników. Wielu interesujących rzeczy dowiedziałem się czytając te blogi. Mam nadzieję, że nie przestaniecie pisać i czasami coś ciekawego zaprezentujecie. Dziękuję wszystkim piszącym za wspaniałe blogi oraz Tym, którzy zechcieli czytać również mojego bloga. Może i ja przyczyniłem się do wzbogacenia czyjejś wiedzy? Cieszę się bardzo, że mogłem wziąć udział w tym konkursie. Była to dla mnie wspaniała nauka i zabawa. Życzę wszystkim uczestnikom powodzenia i bardzo serdecznie wszystkich pozdrawiam!

                                                                                       Piotr Kociołek

JAN PAWEŁ II - PAPIEŻ, KTÓRY KOCHAŁ DZIECI

Jutro 1 maja 2011 r. nastąpi beatyfikacja Jana Pawła II - wielkiego Papieża i wielkiego Polaka. 

Jan Paweł II to wielki humanista. Był otwarty na wszystkich ludzi, spotykał się z chorymi i cierpiącymi, z młodymi i tymi w podeszłym wieku, z wielkimi osobistościami i prostymi ludźmi, z artystami, sportowcami i uczonymi. Szczególną troską i miłością otaczał dzieci. "Dzieci są nadzieją, która rozkwita wciąż na nowo. Przyszłością, która pozostaje zawsze otwarta" - mówił Papież o dzieciach. Dzieci z krajów dotkniętych wojną, dzieci wykorzystywane jako tania siła robocza, dzieci chore - wszystkie mogły liczyć, że Papież upomni się o ich los wielkim głosem. Papież błogosławiący dziecko. Papież trzymający na rękach niemowlę. Papież nakrywający płaszczem raczkującego malucha. Papież odbierający kwiaty od dzieci w strojach regionalnych. Papież, który 13 maja 1981 roku na kilka sekund przed zamachem na Jego życie trzymał na rękach małe dziecko. Oto obrazy Jana Pawła II, które podbijały świat za życia Ojca Świętego, a po Jego śmierci, stały się jednym z najważniejszych motywów wspomnień o Papieżu - Polaku. 

Niezwykłe orędzie skierował Papież podczas pielgrzymki do Korei Południowej, z okazji Dnia Dziecka: "Dzisiaj ja, Jan Paweł II, daję swą miłość każdemu chłopcu i dziewczynce, bez żadnej różnicy. Głoszę wasze prawa, bez względu na to jak małe lub bezbronne jesteście. Szczególną miłością darzę każde dziecko, które cierpi, które jest samotne, które jest opuszczone, zwłaszcza to, które nie ma nikogo, kto by je kochał i o nie zadbał."

Gdyby wszyscy dorośli traktowali dzieci tak poważnie i z taką samą miłością jak Jan Paweł II, dzieci na całym świecie miałyby prawdziwe i szczęśliwe dzieciństwo.

USUWANIE WODY Z TALERZA

Jak  usunąć wodę z talerza, tak żeby wydobyć monetę bez zmoczenia palców? (woda w eksperymencie została zabarwiona atramentem, żeby efekt był bardziej widoczny).

Żeby usunąć wodę, należy do pustej szklanki wrzucić kawałek papierowego ręcznika, zapalić go, a następnie odwrócić szklankę do góry dnem i postawić na talerzu obok monety. Po pewnym czasie płomień zgaśnie, a ciśnienie oziębiającego się wewnątrz szklanki powietrza zmaleje. Ciśnienie atmosferyczne wepchnie wówczas wodę do środka szklanki, pozostawiając odkrytą monetę na talerzu.

                                                      

MOCNA HERBATA ?

Do tego doświadczenia  potrzebne nam będą:

 

3 szklanki
1 łyżeczkę sody
1 łyżeczka octu
około 200 ml herbaty (powinna mieć ciemny odcień)

Wykonanie:

Do każdej szklanki należy nalać identyczną ilość naparu herbaty. Do pierwszej dodać 1 łyżeczkę octu, drugą należy zostawić do porównania, do trzeciej dodać należy pół łyżeczki sody. Obserwujemy zabarwienie roztworów w szklankach.

                                                                                             

                                    
Wnioski:

Barwa w pierwszej szklance zmienia się na bursztynową - charakteryzującą słabą herbatę, w trzeciej natomiast na ciemnobrunatną - charakterystyczną dla bardzo mocnego naparu. Zawarte w herbacie pochodne taniny zmieniają barwę pod wpływem pH. Dodatek sody - zwiększa pH,. Dodanie kwasu octowego - obniżają pH.

A teraz coś dla miłośników "mocnych" wrażeń: zawartość trzeciej szklanki - tej z dodatkiem sody należy wlać do pierwszej - z dodatkiem octu. Rozpoczyna się dość burzliwa reakcja rozkładu. W jej wyniku wydziela się dwutlenek węgla. Uzyskany roztwór wyglądem przypomina ciemne piwo lub, jak kto woli, coca-colę.

PRZEPOWIADANIE POGODY

Pogoda podana w telewizji znów się nie sprawdziła? Jest na to sposób! Mój własny barometr!

Potrzebne materiały:

• szklanka
• balon
• karton A4
• taśma izolacyjna
• słomka
• klej
• nożyczki 

Sposób wykonania:

• Z balonika trzeba wyciąć okrąg, troszkę większy od średnicy szklanki.
• Wycięty okrąg należy nałożyć na górną część szklanki i naciągnąć.
• Za pomocą taśmy izolacyjnej trzeba przytwierdzić okrąg do szklanki.
• Przy pomocy nożyczek należy uciąć końcówkę słomki tak, aby powstał szpic.
• Na koniec musimy przytwierdzić słomkę do szklanki, niezaostrzonym końcem w taki sposób, aby szpic wystawał na zewnątrz szklanki, a drugi koniec był na środku naszego balonika.

• Z kartonu A4 trzeba wyciąć prostokąt o szerokości od 5 do 10 cm i wysokości 1,5 do 2 razy większej od wysokości szklanki.
• Z tyłu należy dokleić krótszy pasek o tej samej szerokości, aby karton stał prosto.
• Teraz trzeba przyłożyć szklankę do kartonu i zaznaczyć na jakiej wysokości jest słomka.
• Na końcu należy dorysować równoległe kreski na górze i na dole.

Stawiamy karton obok naszej szklanki i barometr gotowy.

                                                                

Balonik jest elastyczny, przez co reaguje na zmiany ciśnienia. Gdy zanosi się na deszcz ciśnienie na zewnątrz spada, to w szklance jest wyższe. Jeśli ciśnienie w szklance jest wyższe, balonik będzie "wypychany" w górę, a słomka "zejdzie" na dół. Przy wysokim ciśnieniu jest na odwrót. Balonik jest "wpychany" do szklanki i słomka "wjeżdża" wyżej.

Prawda, że proste? Życzę wszystkim miłego przepowiadania pogody!

                                     

GRAFEN

Okazuje się, że spotkania przy wielkanocnym stole są okazją nie tylko do zajadania różnych przysmaków, ale również do bardzo pouczających rozmów. Właśnie wczoraj w czasie takiej rozmowy dowiedziałem się co to jest grafen. Bardzo mnie to zainteresowało i dlatego postanowiłem o nim napisać.

GRAFEN  jest jedną z form węgla, odkrytą w 2004 roku. Jest zbudowany z pojedynczej warstwy atomów węgla tworzących połączone sześcioczłonowe pierścienie przypominające plaster miodu. Ponieważ grubość materiału wynosi jeden atom, można tę formę określić jako dwuwymiarową. Atomy węgla tworzą w grafenie płaską, praktycznie dwuwymiarową siatkę o sześciu oczkach.

Za badania nad grafenem dwaj uczeni Andriej Gejm i Konstantin Nowosiłow w 2010 roku otrzymali nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.

Właściwości i zastosowanie grafenu:

Grafen jest bardzo dobrym przewodnikiem ciepła i światła, niemal zupełnie przezroczysty, ponad 100 razy mocniejszy niż stal i niesłychanie elastyczny. Te wszystkie właściwości sprawiają, że może mieć szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach. Może mieć zastosowanie w elektronice, np. do budowy baterii słonecznych czy wyświetlaczy dotykowych. Może być użyty do budowy precyzyjnych czujników. Ze względu na swoją wytrzymałość  nadaje się do budowy samochodów, samolotów i pojazdów kosmicznych. 

Jednak otrzymywanie grafenu na skalę przemysłową stanowi dużą trudność. Do niedawna grafen był prawdopodobnie najdroższym materiałem na Ziemi. I tu nadzieją są prace polskich naukowców z Instytutu Technologii Materiałów Elektronicznych i Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, którzy opracowali metodę produkcji grafenu nadającą się do wykorzystania w przemyśle. 

Z uwagą będę śledził rozwój badań nad grafenem, tym bardziej, że jak twierdzą naukowcy, może on zrewolucjonizować rynek komputerowy. W efekcie komputery będą mniejsze, oszczędniejsze i kilkaset razy szybsze.

Konstantin Nowosiołow i Andriej  Gejm w 2010 roku 

otrzymali nagrodę Nobla za badania nad grafenem.

LANY PONIEDZIAŁEK

Dziś proponuję doświadczenie z wodą.

1. Do wysokiej plastikowej torebki należy nalać dużo wody i zawiązać sznurkiem. Pod torebkę  trzeba  podstawić dużą miednicę. W torebce trzeba zrobić igłą kilka otworów.
2. Do przedziurawionej igłą piłeczki pingpongowej należy doprowadzić za pomocą strzykawki wodę. Obserwujemy co zdarzy się z cieczami w naczyniach. 
 

Obserwacje i wnioski:

Woda wypływa z otworów torebki. U góry wypływa słabym, a u dołu mocniejszym strumieniem, gdyż niżej jest wyższy słup wody. Gdy torebkę naciśnie się ręką, to woda wypływa jednakowo ze wszystkich otworów. Z otworów piłeczki, do której wtłaczano wodę za pomocą strzykawki, woda wypływa jednakowym strumieniem.

ZWYCZAJE I TRADYCJE WIELKANOCNE

Dzisiaj jest Niedziela Wielkanocna. Święta te mają bogatą tradycję. Są niezwykle barwne, towarzyszy im wiele obrzędów. O wielu wielkanocnych obyczajach pamiętamy także dzisiaj. Dzięki nim świąteczne dni są bardziej radosne.

PALEMKI NA SZCZĘŚCIE

Wielki Tydzień zaczyna się Niedzielą Palmową. Palemki - gałązki wierzbowe, bukszpanu, malin porzeczek - ozdabiano kwiatkami, mchem, ziołami, kolorowymi piórkami. Po poświęceniu palemki biło się nią lekko domowników, by zapewnić im szczęście na cały rok. Zatknięte za obraz lub włożone do wazonów, palemki chroniły mieszkanie przed nieszczęściem i złośliwością sąsiadów.

ŚWIĄTECZNE PORZĄDKI

Przed Wielkanocną robimy wielkie świąteczne porządki nie tylko po to, by mieszkanie lśniło czystością. Porządki mają także symboliczne znaczenie - wymiatamy z mieszkania zimę, a wraz z nią wszelkie zło i choroby.


TOPIENIE JUDASZA

Kolejnym ważnym dniem Wielkiego Tygodnia jest Wielka Środa. Młodzież, zwłaszcza chłopcy, topili tego dnia Judasza. Ze słomy i starych ubrań robiono wielką kukłę, którą następnie wleczono na łańcuchach po całej okolicy. Przy drodze ustawiali się gapie, którzy okładali kukłę kijami. Na koniec wrzucano "zdrajcę" do stawu.

WIELKIE GRZECHOTANIE

Kiedy milkły kościelne dzwony, rozlegał się dźwięk kołatek. Obyczaj ten był okazją do urządzania psot. Młodzież biegała po mieście z grzechotkami, hałasując i strasząc przechodniów. Do dziś zachował się zwyczaj obdarowywania dzieci w Wielkim Tygodniu grzechotkami.

ŚWIĘCONKA

Wielka Sobota była dniem radosnego oczekiwania. Koniecznie należało tego dnia poświęcić koszyczek z jedzeniem. Święconkę jadło się następnego dnia, po rezurekcji. Tego dnia święcono też wodę.

WIELKA NIEDZIELA - DZIEŃ RADOŚCI

W Wielką Niedzielę poranny huk petard i dźwięk dzwonów miał obudzić śpiących w Tatrach rycerzy, poruszyć serca skąpców i złośliwych sąsiadów. Po rezurekcji zasiadano do świątecznego śniadania. Najpierw dzielono się jajkiem. Na stole nie mogło zabraknąć baby wielkanocnej i dziada, czyli mazurka.

LANY PONIEDZIAŁEK

Lany poniedziałek, śmigus-dyngus - to zabawa, którą wszyscy doskonale znamy. Oblewać można było wszystkich i wszędzie. Zmoczone tego dnia panny miały większe szanse na zamążpójście. Wykupić się można było od oblewania pisanką - stąd każda panna starała się, by jej pisanka była najpiękniejsza. Chłopak, wręczając tego dnia pannie pisankę, dawał jej do zrozumienia, że mu się podoba.

SZUKANIE ZAJĄCZKA

Po zakończeniu śniadania wielkanocnego odbywała się wspólna zabawa, zwana szukaniem zajączka, czyli małej niespodzianki dla każdego.

WIELKANOCNE JAJO

Jajo - króluje na wielkanocnym stole. Jest symbolem życia i odrodzenia. Tradycja pisanek i dzielenia się święconym jajkiem sięga daleko w przeszłość. Już starożytni Persowie obdarowywali swoich bliskich czerwono barwionymi jajami. Zwyczaj ten przyjęli od nich Grecy i Rzymianie. Czerwone pisanki mają ponoć moc magiczną i odpędzają złe uroki. Ja również co roku robię pisanki, które później znajdują się w moim koszyczku.

WESOŁYCH ŚWIĄT !

     

      Spotkałem dzisiaj kurczaka

      Co po baziach skakał.

      Za nim kurka podążała

      I pisanki malowała.

      Wtem baranek się ukazał

      I życzenia złożyć kazał:

      Szczęścia i radości moc

      Na tę Świętą Wielką Noc !

Zdrowych, radosnych i spokojnych

Świąt Wielkanocnych

życzy Piotr 

WYKRYWANIE SKROBI

Skrobia jest najważniejszym węglowodanem zapasowym u roślin. Odkłada się w komórkach w postaci ziaren lub granulek, których wielkość i kształt są charakterystyczne dla poszczególnych gatunków roślin. Zawartość skrobi można wykryć za pomocą jodyny.

Do wykonania doświadczenia potrzebne są:
1. jodyna
2. próbki: chleb, mąka ziemniaczana, krakers, ser, jabłko, cukier
3. taca lub szalka Petri'ego
4. zakraplacz

Wykonanie:

Poszczególne próbki należy umieścić na szalkach, a następnie na każdą z nich dodać kroplę jodyny. Dalej pozostaje tylko obserwowanie, co się dzieje z poszczególnymi próbkami.

Wyniki:

Skrobia łącząc się z jodyną tworzy niebiesko zabarwiony związek. Mąka ziemniaczana, chleb, krakers przybrały tę barwę, ponieważ w ich skład wchodzi skrobia. Pozostałe próbki są brązowe (kolor jodyny).

BALON W STRUMIENIU POWIETRZA

Do wykonania tego doświadczenia należy przygotować:
balonik, piłeczkę pingpongową, suszarkę do włosów.



Wykonanie:

1. Należy włączyć suszarkę i ustawić średnią szybkość strumienia.
2. Obrócić suszarkę tak, aby strumień powietrza leciał prosto do góry.
3. Podnieść balonik powyżej suszarki i umieścić go w wydobywającym się z niej strumieniu powietrza. Balonik powinien utrzymywać się na stałej wysokości. Takie samo doświadczenie można wykonać  również np. z piłeczką pingpongową.

Wnioski:

Nadmuchany zwykłym powietrzem balon puszczony swobodnie opada na podłogę. Na balon działają wtedy dwie siły: siła grawitacji - skierowana pionowo w dół i siła pochodząca od otaczającego powietrza - wypierająca balon pionowo w górę. Siła wyporu jest bardzo mała i nie może skutecznie przeciwdziałać sile grawitacji. Dlatego balon opada w dół.

Gdy balon umieścimy w strumieniu powietrza działa na niego dodatkowa siła, skierowana pionowo w górę, pochodząca od strumienia. Siła ta równoważy siłę grawitacji, dlatego balon ani nie unosi się w górę, ani nie spada w dół. Balon umieszczony w strumieniu powietrza z suszarki jest dla tego strumienia przeszkodą. Powietrze stara się ominąć balon, opływając go z obu stron. Tym sposobem balon zostaje uwięziony w strumieniu powietrza.

"PATYNOWANIE" MONET.

Dziś opiszę jak można przeprowadzić  "patynowanie"  monet .

Potrzebne będą:

talerzyk, serwetka papierowa, ocet 10 %, 3 monety miedziane (np. 1, 2, 5 groszy).

Wykonanie:

Należy wlać na talerzyk trochę octu. Złożyć serwetkę na cztery części i położyć na talerzyk. Na nasączonej serwetce położyć monety. Odczekać 24 godziny.

Obserwacje i wnioski:

W doświadczeniu zaszła reakcja chemiczna i na monetach utworzyła się zielona powłoka.

HODUJĘ RZEŻUCHĘ

Chciałbym przedstawić wyniki mojego doświadczenia, związanego z wpływem zanieczyszczenia wody na rośliny. Przez 10 dni hodowałem rzeżuchę, podlewając ją: zwykłą wodą, wodą zmieszaną z detergentem (płynem Ludwik) oraz z proszkiem do prania (Ariel).

Oto wyniki doświadczenia:

Wnioski:

Woda zmieszana z detergentem oraz woda zmieszana z proszkiem, którymi podlewałem rzeżuchę, niszczy rośliny, hamuje ich wzrost i prawidłowy rozwój. W przypadku proszku nie pozwala im nawet zakiełkować.

 

  

Rzeżucha po sześciu dniach podlewana zwykłą wodą

BADAM WŁAŚCIWOŚCI POWIERZCHNI WODY

Dziś siedziałem nad lekcjami a w międzyczasie kombinowałem jakie nowe doświadczenie mógłbym zrobić. Okazało się, że wcale nie trzeba wymyślnych i drogich odczynników. Wystarczy zwykły pieprz - popularna przyprawa. W średniowieczu pieprz był przyprawą królów i magnatów. Płacono za niego czystym złotem. Po opłynięciu Afryki przez Portugalczyków i otwarciu drogi do Indii w końcu XV wieku, jego cena gwałtownie spadła. Obecnie na szeroką skalę uprawiany jest na Archipelagu Malajskim.

Potrzebne nam będą:

miseczka, woda, pieprz, detergent (np. płyn do mycia naczyń Ludwik).

Instrukcja:

Do miseczki nalewamy wodę, posypujemy powierzchnię pieprzem, a następnie dodajemy kropelkę płynu do naczyń. Obserwujemy, co się dzieje.

Obserwacje:

Na powierzchni wody posypanej pieprzem tworzy się szybko powiększająca się "dziura".

Wnioski:

Płyn do naczyń zniszczył właściwości powierzchni wody.

TANGRAMOWE MALOWANIE

Dziś napiszę o tangramach. Jest to chińska gra znana od około 3000 lat. Tangram to kwadrat, który składa się z 7 części (tan):

2 duże trójkąty,

1 średni trójkąt,                           

2 małe trójkąty,

1 kwadrat,

1 równoległobok.

Celem tej gry jest ułożenie większego obrazka (figury) według przygotowanego wzorca lub własnej wyobraźni. Przy układaniu obrazka należy wykorzystać wszystkie części, elementy muszą leżeć obok siebie, ale nie mogą na siebie nachodzić, tany można obracać na drugą stronę. Za pomocą tangramu można ułożyć tysiąc obrazków sylwetek ludzi i zwierząt, przedmiotów, figur geometrycznych.
Spróbujcie - fajna zabawa !

 

Na identycznej idei - ale na 14, a nie 7 elementach - oparty jest też starogrecki stomachion.

Człowiekiem, który jako pierwszy obliczył, na ile sposobów można to zrobić, był według legend Archimedes, jednak strony jego traktatu, w którym prawdopodobnie były obliczenia, zaginęły. W 2003 roku Bill Cutler podał 536 sposobów ułożenia stomachionu w kwadrat.

CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE

Dziś chciałbym zaprezentować doświadczenie wykazujące istnienie ciśnienia atmosferycznego.

Materiały:
1. szklanka
2. kartka papieru
3. woda
4. miska

Wykonanie:

Nalej do szklanki wodę, aż wytworzy się menisk wypukły. Przykryj szklankę kartką papieru w taki sposób, aby kartka "przykleiła się" do powierzchni wody i krawędzi szklanki. Odwróć szklankę gwałtownym, zdecydowanym ruchem do góry dnem.

Wyniki:

Kartka papieru jakby "przykleiła się" do szklanki, woda nie wylewa się.

Wnioski:

Na kartkę papieru działa ciśnienie atmosferyczne "przyciskające" ją do krawędzi szklanki.

KOLOROWE KWIATY

Wczoraj barwiłem kwiaty. Jest to proste doświadczenie a efekt bardzo ciekawy. Czy ktoś widział niebiesko zabarwione goździki?

Materiały:

białe kwiaty (astry, rumianki, goździki), 2 słoiki, niebieski atrament, woda.

Wykonanie:

Do słoików nalej wody. Słoik pierwszy to próba kontrolna, nie barwimy wody, wkładamy goździka. Słoik stanowi próbę badawczą. Do drugiego słoika wlej niebieskiego barwnika i też włóż jednego kwiatka. Zostaw  doświadczenie na 24 godziny i obserwuj zmiany.

Wyniki:

Kwiat w słoiku nr 2 zabarwił się na niebiesko. Kwiat w słoiku nr 1 pozostał biały.

Wnioski:

W łodydze roślin znajduje się tkanka przewodząca wodę ze związkami mineralnymi z korzeni do nadziemnych części rośliny: liści i kwiatów. Wraz z wodą roślina pobrała barwnik co objawia się kolorowymi płatkami kwiatów w próbie nr 2.