PIKNIK NAUKOWY - 2008

poniedziałek, 30 kwietnia 2012

BŁOGOSŁAWIONY JAN PAWEŁ II


Będąc seminarzystą, studentem w Krakowie, kleryk Karol Wojtyła znalazł przyczepioną do drzwi swojego pokoju karteczkę z napisem:





"PRZYSZŁY ŚWIĘTY"






Miał to być żart, jednak ten żart jego kolegów ma dzisiaj prorocze brzmienie.


Był 1 maja 2011 roku. Słońce wysoko unosiło
się nad watykańskimi wzgórzami. Wody Tybru spokojnie płynęły swoim naturalnym nurtem,
a wąskimi ulicami Rzymu przemieszczała się kilkusettysięczna grupa pielgrzymów, którzy postanowili ten niedzielny poranek spędzić na watykańskim placu św. Piotra lub w jego najbliższej okolicy. Okazja była szczególna, gdyż tylko raz mogła się odbyć beatyfikacja Jana Pawła II – papieża tak bardzo kochanego przez ludzi na całym świecie. Bardzo trafnym w tym dniu stało się powiedzenie: "Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu". Słowa z owej kartki przywieszonej do drzwi kleryka Wojtyły nabrały bardzo konkretnego wymiaru. To już nie był żart, lecz fakt.


Jutro 1 maja 2012 roku przypada pierwsza rocznica tamtych wydarzeń. Będzie to na pewno wspaniała okazja, by wspominać naszego wielkiego rodaka, błogosławionego Jana Pawła II.


niedziela, 29 kwietnia 2012

"POWRÓT CIEPŁA"

Do wykonania tego doświadczenia potrzebne będą :
  • kryształki siarczanu miedzi
  • probówka
  • woda
  • kuchenka
  • kroplomierz
  • kartka papieru  
Wykonanie:
  1. Kartkę należy złożyć tak, żeby mogła posłużyć jako uchwyt
  2. Do probówki wsypujemy kilka kryształów siarczanu miedzi i podgrzewamy, trzymając          probówkę za papierowy uchwyt.



Co się dzieje ?

Niebieskie kryształki zamieniają się w biały proszek, a w górnej części probówki osadzają się
kropelki wody.



     3. Ostrożnie usuwamy kropelki z górnej części probówki. Do ostudzonej probówki wlewamy
         dwie   krople wody.

Co się dzieje ?
Biały proszek nabiera niebieskiego koloru, a probówka ogrzewa się.




Wnioski:
Kryształy siarczanu miedzi zawierają cząsteczki wody, które pod wpływem ciepła uwalniają
się, co sprawia, że kryształy tracą niebieski kolor i zamieniają się w proszek - bezwodny siarczan miedzi. Kiedy dolewamy wody, zachodzi reakcja chemiczna odwrotna do poprzedniej.
Wyzwala się taka sama ilość ciepła, jaka została pochłonięta poprzednio.



                                                          Kryształy siarczanu miedzi

     

piątek, 27 kwietnia 2012

DZIAŁANIE OCTU NA BIAŁKO


SKŁADNIKI:
probówka, mleko, kwas octowy

WYKONANIE:
Do probówki z mlekiem dodajemy niewielką ilość kwasu octowego.

OBSERWACJE:
Pod wpływem kwasu octowego mleko ścięło się.

WNIOSEK:
Nastąpiła denaturacja białka zawartego w mleku, więc nieodwracalny proces ścinania się białka. Mleko utraciło jednorodną konsystencję.




















Proces denaturacji białka można wywołać również poprzez silne mieszanie, ogrzewanie, naświetlanie promieniami UV, rentgenowskimii lub działanie ultradźwiękami



środa, 25 kwietnia 2012

SPALANIE ALKOHOLU ETYLOWEGO








Sprzęt:
Butla, korek, łuczywko, palnik

Odczynniki:
Roztwór alkoholu etylowego (np. denaturat)

Sposób wykonania:
Do dużej butli wprowadzamy 20ml roztworu alkoholu etylowego. Naczynie zamykamy korkiem i dokładnie opłukujemy jego ścianki cieczą. Po minucie otwieramy korek i do wylotu butli zbliżamy zapalone łuczywko






Wnioski:
W wyniku zbliżenia zapalonego łuczywka roztwór alkoholu etylowego zapala się. Zachodzi reakcja spalania. Jej głównymi produktami są tlenek węgla i para wodna.


UWAGA ! Doświadczenie jest niebezpieczne i należy go wykonywać z dala od substancji
łatwopalnych.

niedziela, 22 kwietnia 2012

DZIEŃ ZIEMI






22 kwietnia obchodzony jest Dzień Ziemi . Każdy z nas jest mieszkańcem tej planety dlatego każdy z nas powinien czuć się odpowiedzialny za jej stan. Nasze życie jest od niej uzależnione. Ziemia nas żywi  i dlatego musimy o nią dbać, nie tylko 22 kwietnia, ale w każdy dzień. W tym roku Dzień Ziemi związany jest z obchodami Międzynarodowego Roku Zrównoważonej Energii dla Wszystkich Ludzi i odbywa się pod hasłem „Dobra energia dla wszystkich”.







ENERGIA SŁOŃCA
Głównym źródłem energii na Ziemii jest Słońce, bez którego rozwój życia na naszej planecie byłby niemożliwy. Energia słoneczna pochodzi z reakcji termojądrowych zachodzących w środku naszej gwiazdy. Wskutek przemiany wodoru w hel z jądra Słońca wydzielane są ogromne ilości energii. Do powierzchni Ziemi dociera około 50% energii dobiegającej od Słońca do górnych granic atmosfery.

ENERGIA WODY  
Przepływ wody w rzece wywołany siłą grawitacji stanowi kolejne źródło energii wykorzystywanej przez człowieka. Popularne elektrownie wodne budowane na całym świecie od wielu lat stanowią czyste źródło energii. 





ENERGIA GEOTERMALNA
Źródłem energii geotermalnej jest wnętrze Ziemi o temperaturze ponad 5000 stopni Celsjusza generujące przepływ ciepła w kierunku powierzchni Ziemi. Gromadzi się ona
w gruntach, skałach oraz szczelinach skalnych. Woda z opadów wnika w głąb ziemi,
gdzie w wyniku kontaktu z ogniskami magmy ulega nagrzaniu do znacznych temperatur.
Tak nagrzana wędruje do powierzchni ziemi jako gorąca woda lub para wodna.



ENERGIA WIATRU
Zróżnicowanie dopływu energii promieniowania słonecznego do powierzchni Ziemi w zależności od szerokości geograficznej prowadzi do różnic termicznych pomiędzy niskimi
i wysokimi szerokościami geograficznymi.Są one pierwotną przyczyną ruchu mas powietrza w dolnej atmosferze. Potencjał energii wiatru jest ogromny i stanowi olbrzymie źródło niekonwekcjonalnej energii.

piątek, 20 kwietnia 2012

"DUCH W BUTELCE"






Materiały:
pusta butelka, balon, słomka


Czynności:
Balon włóż do butelki i spróbuj go nadmuchać (nie uda się). A teraz do butelki obok balonu włóż słomkę i spróbuj jeszcze raz go nadmuchać. Uda się nadmuchać balon, który wypełni całą butelkę.


                                           
Wniosek:
W otwartej, pozornie pustej butelce jest powietrze. Gdy spróbujesz nadmuchać balon, zatyka on całkowicie otwór szyjki butelki i powietrze zawarte w butelce nie będzie miało którędy się wydostać. Z tego powodu nie będzie można nadmuchać całego balonu. Dopiero wtedy, gdy przez słomkę umożliwisz ucieczkę powietrza z butelki, będzie można nadmuchać balon i wypełnić nim cała butelkę.



środa, 18 kwietnia 2012

OGIEŃ BEZ ZAPAŁEK




Czym rozpalić ogień jeśli nie zapałkami?

Na pewno niektórzy  próbowali rozpalić ogień w prehistoryczny sposób. Chemia także zna prostą metodę rozpalania ognia bez zapałek. Wystarczy  roztwór gliceryny, który gwałtownie utleni  proszek nadmanganianu potasu - KMnO4 w efekcie powodując samozapłon.

 
Do wykonania doświadczenia będą nam potrzebne:

– miseczka ceramiczna (najlepiej parowniczka)

– kilka kropli gliceryny

łyżeczka nadmanganianu potasu



UWAGA: BEZPIECZEŃSTWO !

Doświadczenie jest bardzo niebezpieczne ze względu na otwarty ogień! KMnO4 i produktami reakcji można się pobrudzić. Należy używać rękawiczek i okularów ochronnych.
Doświadczenie należy wykonywać z dala od przedmiotów łatwopalnych.

WYKONANIE

Rozdrobnij tabletki nadmanganianu potasu i usyp z nich stożek w miseczce. Następnie na nadmanganian potasu wlej trzy krople gliceryny. Po upływie ok. 1 minuty powstanie wysoki liliowy płomień i dużo iskier.
                                                                            
                 

                       
                                                             













WNIOSKI

Początkowo, gdy nie obserwujemy jeszcze zmian w układzie, zachodzi względnie powolne utlenianie gliceryny nadmanganianem potasu. Proces ulega znacznemu przyspieszeniu wraz ze wzrostem ilości wytwarzanego w tej reakcji ciepła, aby w końcu doprowadzić do zapłonu substratów. Gliceryna w obecności silnego utleniacza, jakim jest nadmanganian potasu, utlenia się do dwutlenku węgla i wody.  


wtorek, 17 kwietnia 2012

KURCZĄCE SIĘ POWIETRZE

Do wykonania tego doświadczenia potrzebne będą:
  • butelka
  • balonik
  • kran z ciepłą i z zimną wodą nad zlewem

Wykonanie:

1.Do butelki należy nalać gorącą wodę.



2.Po kilku minutach należy wylać wodę z butelki i zaraz nasunąć na jej szyjkę balonik.


3.Butelkę wstawić bokiem pod strumień bardzo zimnej wody.

 


















Obserwacje:

Balonik zostaje wciągnięty do środka butelki.

Wnioski:

Kiedy początkowo ciepłe powietrze w butelce ochładza się, jego objętość się zmniejsza. Na to miejsce wchodzi do butelki powietrze z zewnątrz, wpychając do środka balonik. Zmniejszenie objętości powietrza związane jest ze zmniejszeniem się prędkości jego czasteczek w wyniku spadku temperatury.

niedziela, 15 kwietnia 2012

TAŃCZĄCE RODZYNKI



Do szklanki z wodą mineralną gazowaną wsypujemy rodzynki.
I możemy teraz podziwiać ich "taniec". Klika zostaje na dnie, inne unoszą się ku górze, aby po chwili z powrotem spadać powoli na dno.



Gdy wrzucimy rodzynki do wody gazowanej, zauważymy, że są one "oblepione" pęcherzykami powietrza. Wówczas cały układ tzn. rodzynek + pęcherzyki powietrza, mają mniejszą gęstość niż woda dlatego  wypływają do góry. Przy powierzchni niektóre z pęcherzyków są rozrywane, wobec czego układ rodzynek + pęcherzyki powietrza zaczynają posiadać większą gęstość niż woda, wobec czego zaczynają powoli opadać. Nieraz się zdarza, że pęcherzyki pękają wcześniej - niekoniecznie dopiero przy powierzchni, z kolei te rodzynki które już opadną na dno "nabierają" nowych pęcherzyków i znowu wypływają ku górze - i tak w kółko. Obserwujemy jak rodzynki wirują sobie w szklance wody.






sobota, 14 kwietnia 2012

MISTRZOWIE KAMUFLAŻU


Mimetyzm, mimezja
Termin stosowany w różnych dziedzinach, oznaczający naśladowanie albo upodabnianie się. W biologii mimetyzm to upodabnianie się niektórych gatunków zwierząt kształtem, barwą, deseniem na powierzchni ciała do otaczającego środowiska lub do innych organizmów. Akustyczną formą mimetyzmu jest także naśladowanie głosów, często
spotykane u ptaków.   
    

Kameleon - potrafi zmieniać maść swego ubarwienia (od zieleni poprzez brązy i beże, aż do żółci), by zupełnie zniknąć pośród liści czy też na korze drzew (wykorzystuje więc mimetyzm). Dodatkowo, potrafi spłaszczyć swoje ciało i znieruchomieć, a mimo to może obserwować otoczenie dzięki swym oczom, które mogą poruszać się wykorzystując wszystkie możliwe dla gałki ocznej kąty ruchu, niezależnie od siebie. Jeśli kameleon zauważy przeciwnika przybiera barwy jaskrawe, jak większość stworzeń, których skóra zawiera substancje toksyczne, alarmując tym drapieżcę, że może być trujący (a więc korzysta z mimikry).




Żmija gabońska - półtorametrowy wąż powinien mieć problemy z ukryciem się, jednak rozpraszający wzór na jego skórze zlewa się z suchymi liśćmi w poszyciu afrykańskiego lasu.


Pławikonik australijski - podobne do liści wypustki na ciele tego krewnego konika morskiego zapewniają mu doskonały kamuflaż, chociaż utrudniają pływanie.










Liściec - szerokie i płaskie ciało liśćca wygląda jak liść. Odnóża niektórych gatunków przypominają mniejsze, czasem nadgryzione listki.





Modliszki - ich ciało przypominać może patyki, kawałki kory, źdźbła trawy, kwiaty albo nawet kamienie. Po wewnętrznej stronie kończyn i skrzydeł panuje jaskrawe ubarwienie (mające ostrzegać o trujących właściwościach właściciela) lub widnieją odstraszające wzorki.



Patyczaki -  można pomylić  je z suchym patyczkiem, całą swoją budową ciała przypominają gałązki, a ponadto potrafią zmieniać barwę ciała od bardzo jasnej do bardzo ciemnej. Dzięki niskim wymaganiom pokarmowym, mogą pozostawać w bezruchu nawet wiele godzin, a jako, że tylko ruch jest w stanie zdradzić położenie patyczaka, za dnia zazwyczaj zastygają w bezruchu, a wszelkie wędrówki odbywają nocą.




Krab - przyczepia do własnej skorupy polipy koralowe, tworząc maskujący strój. Zjada koralowce, by upodobnić się do nich kolorem.



Mimezja – umożliwia płazom wtopienie się w otoczenie np. rzekotka drzewna i żaba trawna.



Mimikra
Zdolność upodabniania się bezbronnych gatunków zwierząt do innych gatunków, posiadających przystosowania obronne, przez co zwierzę zyskuje dodatkową ochronę przed wrogami naturalnymi. Zjawisko mimikry jest częste w świecie owadów, znane jest również u węży, ryb itp.


Solenostomidae - dość licznie spotykani w Morzu Arabskim i Czerwonym, przypominający bardziej kolczaste patyki czy koralowce niż ryby. Również kształt ciała ma kluczowe znaczenie dla ukrywania się wśród alg, liliowców, jeżowców czy koralowców u ryb z rodziny grotnikowatych.




środa, 11 kwietnia 2012

"KAMIZELKI RATUNKOWE"

Pomarańcza 

Materiały:
2 duże pomarańcze, duża miska z wodą

Wykonanie:
Obieramy jedną z pomarańczy i obie zanurzamy w wodzie.

Obserwacje:
Obrana pomarańcza tonie a ta nieobrana pływa na powierzchni.

Wniosek:
Obrana pomarańcza tonie, gdyż woda nie może jej powstrzymać - jest cięższa niż objętość wody, którą wypiera. Skórka pomarańczy jest gąbczasta i pozwala jej unosić się na wodzie. To zmniejsza ogólną gęstość pomarańczy i pozwala jej unosić się na wodzie. (Skórka nadaje owocom możliwość pływania w taki sam sposób jak napełniona powietrzem kamizelka ratunkowa pozwalająca ludziom unosić się na wodzie).



















A to ciekawe!

Pierwszą kamizelkę ratunkową zaprojektował Leonardo Da Vinci. Miała ona być wypełniona wodorostami, które utrzymywałyby rozbitka na powierzchni. 

wtorek, 10 kwietnia 2012

GOTOWANIE WODY W PAPIEROWEJ TOREBCE

008.gif

Oto jak zagotować wodę w dżungli lub na pikniku, jeśli nie masz ze sobą żadnego
naczynia.

Materiały:
• papierowa lub foliowa torebka lub samodzielnie wykonane naczynie z papieru
• świeca lub palnik
• woda

Czynności:
• papierową  lub foliową torebkę
napełniamy wodą i ogrzewamy nad płomieniem.
 
Obserwacje:
  Papierowa (foliowa) torebka nie spaliła się, a woda się zagrzała, może nawet

  zagotowała.
 
Wniosek:
  Woda odebrała od papieru energię, co nie pozwoliło na wzrost temperatury papieru
  do  temperatury, w której zacząłby się on palić.

















                                   A to  ciekawe!

Indianie do gotowania wody nad ogniskiem używali naczyń zrobionych z kory drzew oklejonych cienką warstewką gliny.